Midnight in Paris không phải bộ phim tình cảm lãng mạn. Nó không phải câu chuyện một chàng trai dạo bộ trên đường phố Paris hoa lệ rồi va phải một người con gái đẹp tuyệt trần rồi phải lòng cô và hai người có kết thúc viên mãn. Tình yêu đôi khi không phải như thế. Và trong hầu hết, cuộc sống này không đẹp lung linh, phi thực tế và đầy mơ mộng như thế. Điều mình cực kì thích ở bộ phim này là sự thật, một cách rất thực tế được lồng trong một bối cảnh viễn tưởng, hài hước, hóm hỉnh pha chút lạc lõng đượm buồn.
Bộ phim bắt đầu với hơn 2 phút chỉ hình ảnh Paris và âm nhạc, nếu ngay từ đầu bạn không cảm thấy “bắt sóng” được thì có thể không đủ kiên nhẫn xem tiếp. Giống như mình của vài năm trước, đã thử bấm vào xem nhưng rồi lại tắt đi. Có lẽ chưa đủ duyên, chưa tới lúc để mình trải nghiệm bộ phim này. Và bây giờ, kì lạ là mình bị cuốn vào ngay từ những cảnh phim đơn giản đầu tiên, đó là vẻ đẹp Paris cùng tiếng nhạc. Một cách bắt đầu quen thuộc nếu bạn xem Seris Midnight Dinner (Quán ăn đêm) – Một bộ phim được chuyển thể từ manga của Nhật Bản.
Bộ phim bắt đầu với chuyện tình đẹp như tranh của hai người sắp kết hôn. Họ không đi Paris du lịch cũng chẳng phải để trăng mật. Họ sắp bước vào cuộc hôn nhân giữa một bên là người chồng lãng mạn, mơ mộng, sẵn sàng bỏ hết cuộc sống giàu sang, tiện nghi ở Mỹ để chuyển tới Paris và một bên là cô vợ với gia đình kinh doanh giàu có, thực tế, quen lối sống xa hoa, hiện đại. Trớ trêu thay, trong cái khung cảnh lãng mạn của Paris ấy, cặp đôi những tưởng sẽ hạnh phúc với một đám cưới thì lại có đổ vỡ xảy ra.
Nội dung phim khá đơn giản, mạch phim chậm rãi và thoại cũng không lấy làm sâu sắc, ngay cả khi chia tay, mâu thuẫn, cũng không có căng thẳng hay drama quá mức lên. Nhưng bộ phim đã gợi cho mình vài ý nghĩ:
-
Nhất định là hãy chọn ở bên một người đồng điệu về tâm hồn. Hai người phải nói với nhau cùng một ngôn ngữ, cùng hiểu chung một thứ, cùng đồng cảm và cùng lối sống.
Sự khác biệt giữa mơ ước và lối sống của Gil và vợ chưa cưới khắc hoạ rất đơn giản chỉ qua vài chi tiết nhỏ:
Chàng thích đi dạo bộ, nàng cần đi xe sang
Chàng khao khát đi bộ dưới mưa, nàng cho đó là điên khùng, ướt nhẹp
Chàng không chịu được không khi ồn ào đông đúc, nàng thích tiện nghi, hiện đại, sang trọng…
Vợ chưa cưới của anh cũng là một cô gái giỏi giang thông minh, nhưng bị cuốn hút bởi sự thông thái, hào hoa từ Paul – người mà anh cho là “tỏ vẻ tri thức”. Cho dù họ cùng nền tảng, trình độ văn hoá, cùng biết về nghệ thuật, hội hoạ, văn học, nhưng họ không cùng nhau cảm nhận và thấu hiểu. Với Inez, cô bị cuốn hút với vẻ ngoài hào hoa, thông minh. Còn Gil lại thấy hấp dẫn với vẻ đẹp tâm hồn thuần tuý nghệ thuật và lãng mạn.
Gil cũng nhận ra rằng họ không thật sự hợp nhau, nhưng anh ngỡ rằng “những cái nhỏ” ấy không thực sự quan trọng. Anh chỉ mơ hồ nhận ra khi cảm giác được sự lạc lõng khi ở bên cạnh vị hôn thê sắp cưới, ánh mắt u hoài và những trăn trở mà hễ thốt lên lại bị Inez gạt bỏ đi. Cho tới khi anh có chuyến du hành thời gian vừa bí ẩn vừa đặc biệt, anh mới thật sự hiểu mình cần gì và nhận ra sự thật mà anh bấy lâu cố gắng phủ nhận.
2. Nghệ thuật là để cảm nhận hay nghệ thuật là để đánh giá, phê bình?
Hình ảnh nhân vật Paul- một giáo sư có vẻ uyên bác, thích nói, hay thể hiện và không ngừng khoe mẽ tri thức và sự am hiểu của mình về văn hoá nghệ thuật đã đối lập hẳn với Gil. Nghệ thuật trong con mắt của những học giả uyên bác, trở thành một bài kiểm tra, bài học trên sách vở, để họ phân tích, mổ xẻ, dùng những lời phê bình sáo rỗng như thể được học thuộc sẵn chỉ đợi khoe mẽ ra với người không biết.
Với Gil- một nhà văn, một người viết. Anh chỉ đơn thuẩn cảm nhận nghệ thuật bằng trái tim mình. Anh thực sự yêu nó, chứ không dùng nó làm vỏ bọc tri thức, tỏ vẻ hiểu biết với thiên hạ.
Cảnh phim Paul vào bảo tàng nhật xét về tác phẩm của Picasso một cách máy móc và bài vở còn Gil thì phản bác lại bởi anh đã được gặp trực tiếp tác giả thực sự trong chuyến du hành thời gian, làm mình nhớ tới câu chuyện hồi xưa đi học. Nhà văn Ma Văn Kháng là tác giả viết Mùa Lạc, làm bài tập phân tích tác phẩm Mùa lạc cho con trai, nhưng lên lớp cô giáo cho 2 điểm và phê là : không hiểu ý tác giả. Câu chuyện hài này được lưu truyền lại nhiều lần. Với ý muốn nói rằng đôi lúc tác giả thực sự khi viết tác phẩm ấy không nghĩ nhiều tới vậy, có khi họ cảm nhận khác hẳn. Nhưng những nhà phê bình, những học giả thì lại được hiểu theo chiều khác hẳn.
Tuy nhiên, trong phim thì Paul được dựng nên là có vẻ ngoài hào hoa, bóng bảy, tri thức và sự am hiểu của anh không thật sự là từ việc đam mê nghệ thuật, mà chỉ là một trong những công cụ để anh chứng minh bản thân mà thôi. Gil thì ngược lại, anh thật sự yêu nghệ thuật, và giữ cho riêng mình, không cần khoe mẽ hãy dùng nó làm vỏ bọc. Cái cách yêu ngưỡng mộ, yêu thích, phấn khích khi gặp những nghệ sĩ, nhà văn nổi tiếng trong chuyến du hành thời gian đã thể hiện rõ điều đó.
3. Những điều đã qua bao giờ cũng đáng quý?
Cảnh phim và nội dung được đẩy lên và thông điệp được gửi gắm rõ ràng hơn bao giờ hết, khi Gil cùng nàng thơ Adriana cùng nhau du hành về những năm 20 của thế kỉ 19.
Thật trớ trêu và hài hước, khi Gil – nhà văn sống ở 2010 lại luôn mơ mình được sống ở những năm 1920s
Adriana là nàng thơ của nhiều nghệ sĩ, nhà văn ở 1920s thì lại mơ và chọn ở lại thời đại tươi đẹp của 1820s.
Nhưng buồn cười là, những nghệ sĩ mà hai người họ gặp ở 1820s chỉ ước mình được về thời kì Phục Hưng để sống.
Gil chợt nhật ra kì thực không có giai đoạn xã hội nào là đáng chán, không có thế hệ nào là tẻ nhạt. Người sống ở thời đại này luôn cho rằng trước kia thì tốt đẹp hơn. Chúng ta luôn tiếc nuối những điều đã qua, thường chê trách thực tại bởi hoài niệm quá khứ. Nhưng buồn cười là, Gil nhận ra nếu anh yêu nước Pháp của 1920s đến thế, thì khả năng anh cũng rất dễ chết, bởi không có thuốc khảng sinh của thế kỉ 21 nơi anh đang sống.
Adriana chọn sống về thế kỉ 19, Gil- quyết định trở về thực tại. Cũng việc chọn ôm lấy mộng mơ, hay chọn thích nghi hiện tại, chọn mãi sống trong quá khứ, hay chọn sống vì hiện tại và trân trọng điều đang có. Cuối cùng quyết định nằm ở mỗi người
Gil chọn về thực tại- đau khổ. Nơi mà anh nhận ra mình không muốn cưới vị hôn thê nữa, phải đối diện với sự thật Inez mê đắm sự hào hoà của Paul hơn là mình. Dù thực tại của anh sẽ là cô đơn, nhưng anh vẫn chấp nhận quay về. Nhưng có một thứ anh không thay đổi, đó là quyết định ở lại sống tại Paris.
Đoạn cãi nhau với Inez gần cuối phim cũng để lại cho mình một ý niệm hài hước
Inez nói: Hemingway, Picasso, Fitzgerald… tất cả họ đã chết rồi!!!
Gil: Họ không bao giờ chết!!!!
Phải, thực tế là họ đã chết- về mặt sinh học. Nhưng tác phẩm của họ, tinh thần của họ, tâm hồn của họ chắc chắn là không. Không bao giờ chết trong lòng những người thực sự yêu mến nghệ thuật.
Cuối cùng, phim kết thúc rất trọn vẹn. Gil ít nhiều đã tìm được một người con gái thích đi bộ dưới trời mưa Paris với mình. Ta không chắc rằng họ có thể đi được đến đâu cùng nhau, nhưng ít nhất trong cuộc đời, một lần trong đời, trong một khoảnh khắc nào đó, thật may mắn vì Gil đã tìm được một người con gái đồng điệu với tâm hồn và trái tim mình.
Gil: Tôi quyết định dọn đến Paris” – Gil
“Tôi đã nghĩ về anh, hôm nọ, bởi vì … sếp của tôi đã kiếm được một album mới của Cole Porter” – cô gái
Gil- “Và nó khiến cô nghĩ về tôi?”
(Cô ấy gật đầu)
Gil- “Tôi thích được nhớ tới theo cách đó lắm”
“Vậy cô đang trên đường về nhà sao?”
“Tôi có thể đi dạo cùng cô … hoặc mời cô tách cà phê chứ?”
Và … trời mưa (cười)
Gil: Trời bắt đầu mưa rồi
“Cũng không sao đâu mà, tôi không bận tâm việc bị ướt” – cô gái
Gil: Thật sao?
“Thật ra, Paris đẹp nhất là vào lúc trời mưa” – cô gái
“Cô nghĩ vậy sao? Tôi cũng nói thế suốt” – Gil
Và … họ đi với nhau dưới trời mưa.
Dù bạn có là người mơ ước sống trong căn hộ tiện nghi với bể bơi và xe xịn, hay mơ ước của bạn là một gác mái bằng gỗ nhìn lên bầu trời sao. Điều đó không sao cả, bất kì lối sống nào cũng có vẻ đẹp của nó. Có điều, nếu giấc mộng của bạn quá khác biệt, nếu tâm hồn bạn quá nhiều viển vông, thì bạn rất dễ cảm thấy cô đơn và lạc lõng. Nhưng hãy luôn tin là, trái tim có lựa chọn của nó, và việc tìm được nhau, hiểu được nhau, bắt được tần sóng của nhau, hay người đời gọi là “có duyên” với nhau, là điều đáng quý và đáng ghi nhớ nhất cuộc đời này.
